Ondanks de financiële crisis zijn het gouden tijden voor Chinese chirurgen. Terwijl wereldwijd krampachtig – op alle gebieden waar mogelijk – wordt bezuinigd, geven de Chinezen massaal geld uit aan lichamelijke ‘verfraaiing’. Een beter uiterlijk vergoot de kans op het vinden van een baan is de gedachte. Een bezoekje aan de kapper is niet langer voldoende. Wie op een sollicitatie een beetje goed voor de dag wil komen brengt een bezoekje aan de plastisch chirurg. Blijkbaar ligt bij een sollicitatie de nadruk niet langer op het CV zelf, maar op het uiterlijke vertoon van degene die het CV overhandigt. Het gevolg: om hun positie op de arbeidsmarkt te vergroten trekken de Chinezen massaal richting operatietafel en ondergaan het nodige knip- en plakwerk om zo te voldoen aan het standaardbeeld van de ideale werknemer (man/vrouw).
Visueel ingesteld als ik ben, zie ik meteen een overvolle wachtkamer voor me, gevuld met Chinese sollicitanten met allen dezelfde geboetseerde neusjes en geretoucheerde oogleden. Een mooi gezicht. Terwijl Chinezen er ter voorbereiding op een sollicitatie alles aan doen om te voldoen aan de door de media opgelegde standaard, zou ik mijn sollicitatie toch heel anders voorbereiden. Ik geloof niet in de kracht van de eenheidsworst, maar in de kracht van een uniek stukje vlees. Zeker ten tijde van economische teruggang waarin de concurrentie groot is, zou ik me juist focussen op de punten waarop ik van mijn medesollicitanten verschil. Een mooi verhaaltje of gelikt antwoord instuderen dat de werkgever graag wil horen, vergt niet meer dan enige research en puur stampwerk. Stampwerk dat vervolgens door iedereen keurig zin voor zin en woord voor woord kan worden opgelepeld. Maar zit de werkgever daadwerkelijk te wachten op twaalf in verschillende synonieme jasjes gegoten verhalen? I don’t think so. Het is zaak dat de werkgever jou, tussen alle gegadigden, aan het eind van de dag nog weet te herinneren. Je moet dus op de een of andere manier weten op te vallen, in positieve zin welteverstaan. Door jezelf – en dus anders dan de rest – te zijn, door juist te verschillen.
Maar ‘gewoon’ jezelf zijn, blijkt in de praktijk helemaal niet zo gemakkelijk. Iedereen, dus ook jij, past zich aan aan zijn of haar omgeving. Social tuning is de officiële benaming voor dit fenomeen dat niet alleen menselijk, maar zelfs sociaal noodzakelijk is. De mate waarin iemand zich aanpast, verschilt echter per persoon. Hierbij spelen factoren als eigenwaarde en zelfverzekerdheid een grote rol. Bij sommige mensen staat hun onzekerheid hen zo ernstig in de weg dat zij (in het openbaar) niet helemaal zichzelf durven en/of kunnen zijn. Wie of wat kan helpen bij deze grote onzekerheid die ons in hoge mate belemmert te zijn wie we echt zijn? Paradoxaal genoeg komen we dan terug bij de grootgeldverdiener in deze economisch gezien zware tijd: de plastisch chirurg. Door het uiterlijk richting het ideaalbeeld te veranderen, durven mensen het echte innerlijk (meer) te tonen. Oftewel ‘verfraaiing’ richting de standaard om zo meer jezelf te kunnen zijn, hoe krom dit ook mag klinken.
Net als social tuning is ook onzekerheid menselijk. Met een gezonde portie onzekerheid is dan ook helemaal niks mis. Maar de onzekerheid moet niet uitgroeien tot een langdurige en steeds hoger wordende drempel die je leven meer en meer begint te bepalen. In dit soort gevallen kan plastische chirurgie wel degelijk uitkomst bieden. Maar of deze remedie ook moet worden ingezet bij het verkrijgen van een baan in financiële crisistijden; ik vraag het me af. Ik blijf erbij dat jezelf zijn tijdens een sollicitatie het meest krachtige middel is dat je kan inzetten. Wees jezelf, er zijn al zoveel anderen.
